Op deze pagina
Angst voor intimiteit is een echt en veelvoorkomend probleem dat zowel onze relaties als onze mentale gezondheid kan beïnvloeden. Onderzoek toont aan dat het niet kunnen vestigen van intimiteit in relaties is gekoppeld aan negatieve relatie-uitkomsten, waaronder het uiteenvallen van een relatie. 1
In dit artikel gaan we dieper in op wat angst voor intimiteit inhoudt en waarom het voorkomt. We bespreken ook de veelvoorkomende tekenen en symptomen zodat je kunt beginnen met het omgaan met het in je eigen leven.
Wil je meer leren over het onderwerp intimiteit in relaties? Duik dan in onze uitgebreide gids over intimiteit in romantische relaties.
Wat is angst voor intimiteit?
Angst voor intimiteit beschrijft een gevoel van diepgewortelde angst dat het moeilijk maakt om onze diepste gedachten en gevoelens te delen met iemand om wie we diep geven. 2 Mensen met deze angst kunnen moeite hebben om hechte relaties te vestigen en te onderhouden, of ze kunnen zich bezighouden met ogenschijnlijk intieme relaties maar vermijden echt open te stellen.
Descutner en Thelen (1991) ontwikkelden de Fear-of-Intimacy Scale als een hulpmiddel om variabelen te beoordelen die intimiteit in hechte relaties beïnvloeden. Hun constructie benadrukt drie kern elementen: 2
- Inhoud: Dit verwijst naar de informatie die je deelt in de relatie, wat feiten over jezelf of je gevoelens kunnen zijn.
- Emotionele valentie: Dit beschrijft de intensiteit van emoties die aan die informatie zijn verbonden.
- Kwetsbaarheid: Dit is de mate van risico die je neemt wanneer je die informatie deelt. Wanneer je intiem bent, stel je jezelf in wezen in een kwetsbare positie omdat je de andere persoon hoog acht en vertrouwt dat ze met zorg en respect zullen reageren.
Samen vormen deze drie elementen een complex web dat intimiteit voor sommigen beangstigend kan maken. De angst voor intimiteit kan fungeren als een aanzienlijke hindernis bij het vormen van een diepe, betekenisvolle verbinding met iemand anders.
Ontdek waarom emotionele intimiteit belangrijk is in relaties en hoe je het kunt opbouwen!"
Wat is de oorzaak van angst voor intimiteit?
Het doorgronden van de fundamentele oorzaken van angst voor intimiteit kan je helpen om het beter te begrijpen en te overwinnen. De oorzaken kunnen divers zijn, variërend van vroegere ervaringen en opvoeding tot huidige emotionele toestanden en overtuigingen.
Hier zijn 4 gangbare oorzaken van angst voor intimiteit:
1. Hechtingsstijl
Het concept van hechtingsstijl vindt zijn oorsprong in de jaren 1950 toen psycholoog John Bowlby kinderen bestudeerde die gescheiden waren van hun ouders en een hechtingstheorie ontwikkelde. 3 Bowlby’s werk legde de basis voor ons begrip dat vroege ervaringen met verzorgers een cruciale rol spelen in het vormgeven van onze toekomstige relaties. Ze bepalen onze verwachtingen en overtuigingen over hoe anderen ons later in het leven zullen behandelen. 4
Het vermogen om intimiteit te creëren is nauw verbonden met een veilige hechtingsstijl. Voor een echte betrokkenheid bij intieme relaties, zijn vier belangrijke vaardigheden essentieel: 5
1. Het vermogen om zorg te zoeken
Het leven kan soms onverwachte wendingen nemen. Om intimiteit te laten bloeien, moet je in staat zijn om je tot anderen te wenden voor steun en deze te ontvangen. Een veilige hechtingsstijl stelt mensen in staat om actief hun behoefte aan zorg te zoeken en te communiceren. Dit is geworteld in hun vroege verbindingen, die de geruststelling gaven dat hun behoeften zouden worden vervuld. 5
2. Het vermogen om zorg te geven
De andere kant van de medaille is even belangrijk. Een troostende aanwezigheid zijn voor je partner moedigt hen aan om zich te openen, wat een diepere verbinding bevordert. Starheid of het vertonen van controlerend gedrag kan echter deze openheid belemmeren. 5
3. Het vermogen om comfortabel te zijn met een autonoom zelf
Echte intimiteit vereist twee afzonderlijke, onafhankelijke individuen. Vertrouwen in je eigen autonomie, evenals die van je partner, vermindert de angst om te veel opgeslokt te worden door de relatie, waardoor nabijheid haalbaarder wordt. Om deze autonomie toe te staan, moet je geloven dat een scheiding van je partner niet gelijk staat aan een onherstelbaar verlies van je partner. 5
4. Het vermogen om nabijheid te onderhandelen
Iedereen heeft zijn eigen comfortzone als het gaat om intimiteit. De sleutel is in staat zijn om te communiceren en een middenweg te vinden waar beide partijen zich veilig maar toch verbonden voelen. 5
Samengevat, je hechtingsstijl is een blauwdruk voor hoe je je zult engageren in relaties, en beïnvloedt je capaciteit voor intimiteit op een fundamenteel niveau.
Leer meer over hoe hechtingsstijlen intimiteit in relaties vormgeven.
2. Trauma
Trauma kan diepe emotionele littekens achterlaten, die zich vaak uiten als problemen met intimiteit. Onderzoek toont keer op keer aan dat seksueel misbruik in de kindertijd ernstige negatieve gevolgen kan hebben voor iemands vermogen om intimiteit te ervaren in volwassen relaties. 6
Maar het is niet alleen seksueel trauma dat invloed kan hebben op intimiteit. Ook niet-seksuele traumatische levenservaringen kunnen leiden tot angst voor intimiteit. 6
Zo toonde een studie gericht op militair personeel dat blootgesteld was aan gevechten, aan dat een aanzienlijk aantal veteranen te maken had met intimiteitsproblemen vergelijkbaar met die gezien bij personen die seksueel trauma hadden ervaren. 6
Of het nu gaat om een verontrustende ervaring uit je kindertijd of een levensveranderende gebeurtenis, trauma kan een diepgaande invloed hebben op je vermogen om een intieme band met iemand aan te gaan.
3. Perfectionisme
Perfectionisme kan een tweesnijdend zwaard zijn. Onderzoeken tonen aan dat maladaptieve perfectionisten - degenen die onrealistisch hoge verwachtingen voor zichzelf stellen en vervolgens hun eigen prestaties streng beoordelen - meer kans hebben om intimiteit te vrezen in vergelijking met degenen die zich niet bezighouden met dit zelfkritische gedrag. 7
Als je altijd streeft naar perfectie, kan de kwetsbaarheid die nodig is voor intimiteit bedreigend aanvoelen. Dit kan het moeilijk maken om je verdedigingsmuur te laten zakken en volledig open te zijn met iemand anders - wat essentieel is voor het ontwikkelen van intimiteit.
4. Sociale angst
Sociale angst speelt ook een belangrijke rol in de angst voor intimiteit. Hoewel mensen met matige tot ernstige sociale angst wel degelijk romantische relaties kunnen aangaan, toont onderzoek aan dat ze vaak minder tevredenheid ervaren in verschillende aspecten van hun relatie. 8
Ze vinden het moeilijk om hun gedachten en gevoelens openlijk te delen met hun partner en vertonen een verhoogde angst voor intimiteit in vergelijking met degenen zonder sociale angst. 8
In feite werkt sociale angst als een barrière, die mensen ervan weerhoudt om de intimiteit en kwetsbaarheid die een romantische relatie kenmerken, te omarmen.
Signalen van intimiteitsangst
Het herkennen van signalen van intimiteitsangst is de eerste stap naar het overwinnen ervan. De symptomen zijn soms wat vaag, maar er zijn een aantal duidelijke signalen waar je op kunt letten.
Hier zijn 5 signalen dat je wellicht intimiteitsangst ervaart:
1. Je vindt het lastig om je open te stellen en je emoties te delen
Als je het moeilijk vindt om je gevoelens te uiten, zelfs bij iemand die je na aan het hart ligt, kan dit een signaal zijn van intimiteitsangst. Hier zijn een paar voorbeelden van de Intimiteitsangst-schaal 2:
- “Ik zou me ongemakkelijk voelen om met [mijn partner] te praten over iets dat me diep heeft geraakt.” 2
- “Ik zou wellicht bang zijn om mijn diepste gevoelens aan [mijn partner] toe te vertrouwen.” 2
- “Ik heb mijn gevoelens in vorige relaties verborgen gehouden.” 2
Leer hoe je een band met je partner kunt opbouwen door open communicatie.
2. Je hopt van de ene kortetermijnrelatie naar de andere
Vind je jezelf steeds weer in een nieuwe relatie zonder echt diep in een van hen te duiken? Als langdurige verbintenissen je ongemakkelijk maken, en je snel vertrekt als dingen serieus beginnen te worden, kan dit gedrag wijzen op een angst voor intimiteit.
De aantrekkingskracht van een nieuwe relatie kan bedwelmend zijn, maar als je niet blijft hangen voor de “echte” delen, kan het zijn omdat intimiteit je afschrikt. Hier is een voorbeeld van een item uit de Intimiteitsangst-schaal 2:
“Ik heb kansen om dicht bij iemand te zijn, vermeden.” 2
3. Je vindt het moeilijk om anderen te vertrouwen
Vertrouwen is een fundament van elke intieme relatie. Als je altijd twijfelt aan de bedoelingen van anderen of bang bent dat ze je zullen kwetsen, wordt het heel moeilijk om iemand dichtbij te laten komen.
Dit gebrek aan vertrouwen kan voortkomen uit eerdere ervaringen of onzekerheden, maar het fungeert als een schild tegen intimiteit, waardoor mensen op afstand worden gehouden.
4. Je vindt het lastig om je behoeften te uiten
In een relatie is het belangrijk om assertief te zijn over je eigen behoeften en verlangens. Als je hier moeite mee hebt, kan dit een teken zijn van angst voor intimiteit.
Misschien ben je bang dat je behoeften een last zullen zijn voor je partner, of je kunt ze gewoon niet uiten omdat je niet gewend bent je open te stellen. Hoe dan ook, het niet uiten van je behoeften kan de groei van intimiteit in je relatie belemmeren.
5. Je vindt het moeilijk om affectie te ontvangen en te tonen
Affectie, zowel in zijn fysieke vorm, zoals knuffels en kussen, als in zijn emotionele vorm zoals complimenten en vriendelijke gebaren, is een essentieel onderdeel van intimiteit. Als je dit soort nauwe interactie ongemakkelijk of beangstigend vindt, is dit een ander signaal dat je misschien bang bent voor echte intimiteit.
Het gaat niet alleen om je comfortniveau met het geven van affectie, maar ook om hoe je het ontvangt. Als complimenten je ongemakkelijk maken of fysieke nabijheid maakt dat je je wilt terugtrekken, kunnen deze reacties voortkomen uit een diepere angst voor intimiteit.
Ontdek hoe je affectiever kunt zijn in een relatie.
Omgaan met angst voor intimiteit
Merk je bij jezelf of je partner tekenen van angst voor intimiteit? Dan vraag je je vast af wat je hieraan kunt doen. Hoewel er geen pasklare oplossing bestaat, zijn er wel stappen die je kunt zetten om deze angst aan te pakken en te overwinnen.
Hier zijn enkele cruciale stappen die je kunt nemen om je angst voor intimiteit te overwinnen:
1. Wees geduldig met jezelf
Het overwinnen van een angst voor intimiteit is geen sprint, maar een marathon. Het is een proces dat tijd, zelfreflectie en de bereidheid om diepgewortelde gewoonten en overtuigingen onder ogen te zien, vereist. Dus, zet jezelf niet onder druk of raak niet ontmoedigd als de vooruitgang traag lijkt. Bedenk dat je bezig bent met het afleren van patronen die misschien al jaren aanwezig zijn, en dat kost tijd.
2. Oefen zelfcompassie
De weg naar meer comfort met intimiteit gaat vaak gepaard met het onder ogen zien van enkele ongemakkelijke waarheden over jezelf en je verleden. Dit kan emotioneel zwaar zijn, en het is gemakkelijk om in zelfkritiek te vervallen.
Zelfcompassie beoefenen betekent jezelf behandelen met dezelfde vriendelijkheid en begrip als je een goede vriend/vriendin zou doen. Herinner jezelf eraan dat het oké is om angsten en imperfecties te hebben; ze maken je niet onwaardig voor liefde.
3. Praat met je partner
Open communicatie is essentieel bij het aanpakken van elk probleem. Als je in een relatie zit, kan je partner je grootste steun en toeverlaat zijn in deze reis.
Dit is misschien een van de moeilijkste stappen, maar het is ook een van de belangrijkste. Door je open te stellen voor je partner, zet je een cruciale stap in de richting van echte intimiteit.
Het helpt ook je partner te begrijpen wat je doormaakt en kan gedrag verklaren dat voor hen misschien verwarrend was.
Naast dat je je partner helpt jou beter te begrijpen, help je ook jezelf. Het hardop uitspreken kan een krachtige manier zijn om door je angsten heen te werken, jezelf bevrijdend van wat je misschien heeft tegengehouden.
Ontdek meer voordelen van openlijk praten met je partner.
4. Zoek professionele hulp
Soms is de angst voor intimiteit diep geworteld in eerdere ervaringen die moeilijk alleen aan te pakken zijn. In dergelijke gevallen kan het nuttig zijn om met een therapeut te overleggen.
Therapie kan een ongelooflijk nuttig hulpmiddel zijn bij het onder ogen zien en overwinnen van je angst voor intimiteit. Het biedt een veilige en betrouwbare ruimte voor zelfreflectie, waardoor je complexe emoties op een gestructureerde manier kunt verwerken.
Angst voor intimiteit is een complex probleem waar veel mensen mee worstelen. Maar weet dat er strategieën en ondersteuning beschikbaar zijn om je te helpen deze uitdaging aan te gaan.
Voor meer tips over hoe je je relatie kunt verbeteren, bekijk onze complete gids over communicatie in een relatie.
- The Self-Care Solution: A Year of Becoming Happier, Healthier, and Fitter--One Month at a Time
- Self-Care for Black Women: 150 Ways to Radically Accept & Prioritize Your Mind, Body, & Soul
- The Just Girl Project Book of Self-Care: An Illustrated Guide for Young Women to Practice Self-Love, Self-Compassion & Mindfulness with Fun and Flair
- Declutter Your Mind: How to Stop Worrying, Relieve Anxiety, and Eliminate Negative Thinking
- Eliminate Negative Thinking: How to Overcome Negativity, Control Your Thoughts, And Stop Overthinking. Shift Your Focus into Positive Thinking, Self-Acceptance, And Radical Self Love
Yoo, H., Bartle-Haring, S., Day, R. D., & Gangamma, R. (2013). Couple communication, emotional and sexual intimacy, and relationship satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 40(4), 275–293. doi.org ↩︎
Descutner, C. J., & Thelen, M. H. (1991). Development and validation of a Fear-of-Intimacy Scale. Psychological Assessment, 3(2), 218–225. doi.org ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
Feist, J., Feist, G., & Roberts, T. (2017). Theories of Personality (9th ed.). McGraw Hill. ↩︎
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment. Basic Books; New York. ↩︎
Cassidy, J. (2001). Truth, lies, and intimacy: An attachment perspective. Attachment & Human Development, 3(2), 121–155. doi.org ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
Mills, B., & Turnbull, G. (2004). Broken hearts and mending bodies: the impact of trauma on intimacy. Sexual and Relationship Therapy, 19(3), 265–289. doi.org ↩︎ ↩︎ ↩︎
Martin, J. L., & Ashby, J. S. (2004). Perfectionism and Fear of Intimacy: Implications for relationships. The Family Journal, 12(4), 368–374. doi.org ↩︎
Montesi, J. L., Conner, B. T., Gordon, E. A., Fauber, R. L., Kim, K. H., & Heimberg, R. G. (2012). On the Relationship Among Social Anxiety, Intimacy, Sexual Communication, and Sexual Satisfaction in Young Couples. Archives of Sexual Behavior, 42(1), 81–91. doi.org ↩︎ ↩︎
Amy Clark
Amy Clark is een freelance schrijfster die zich toelegt op het onderwerp van relaties, huwelijk en gezinsleven. Al meer dan een decennium deelt ze een gelukkig huwelijksleven met …
Read full bio
