Op deze pagina
Kritiek hoeft niet negatief te zijn, zeker niet als het op een constructieve manier wordt gebracht. Uit een longitudinaal onderzoek bleek dat kritiek op de korte termijn misschien wel tot negatieve resultaten in relaties kan leiden, maar op de lange termijn kan het juist een belangrijke voorspeller zijn van tevredenheid in de relatie. 1
In dit artikel gaan we in op hoe je constructieve kritiek kunt geven die bijdraagt aan persoonlijke en relationele groei.
Zit je in een lastige fase in je relatie? Onze gids over het omgaan met conflicten en uitdagingen in relaties kan je helpen je communicatie- en conflictoplossingsvaardigheden te verbeteren.
1. Kies het juiste moment en de juiste plaats
Het is cruciaal om het juiste moment en de juiste plaats te kiezen om constructieve kritiek te uiten. Kies een moment waarop jullie beiden zo min mogelijk stress ervaren en een privéplek. Bijvoorbeeld, het bespreken van zorgen na een ontspannen weekendbrunch kan effectiever zijn dan direct na een uitputtende werkdag.
Natuurlijk is dit sterk afhankelijk van de kwestie die speelt, en sommige problemen moeten eerder dan later worden aangepakt. Maar over het algemeen is het beter om kritiek te vermijden wanneer een van jullie overbelast of te druk is.
Daarnaast, vermijd het bekritiseren van je partner in het bijzijn van je familie, vrienden of collega’s. Dit kan je partner het gevoel geven dat hij/zij vernederd en beschaamd is, wat alleen maar hun zelfvertrouwen en jullie relatie kan schaden.
2. Focus op gedrag, niet op karakter
Een belangrijk aspect van constructieve kritiek is dat het zich richt op een specifiek gedrag en niet op de persoon in zijn geheel. 2 Wees voorzichtig om te voorkomen dat je generaliseert en karaktereigenschappen aanvalt, want dit kan ervoor zorgen dat kritiek overkomt als een aanval in plaats van constructieve feedback.
Bijvoorbeeld, in plaats van je partner te bestempelen als een “luie persoon”, focus je op hun specifieke gedrag dat je afkeurt: “Ik heb gemerkt dat je de laatste tijd sommige van je taken in huis verwaarloost”.
Door je kritiek te richten op het gedrag, zorg je ervoor dat je partner de feedback ontvangt zonder zich persoonlijk aangevallen of beoordeeld te voelen.
3. Zet “Ik” in de hoofdrol
Door “Ik” uitspraken te gebruiken in plaats van “jij” uitspraken bij het geven van constructieve feedback, kun je misverstanden en conflicten voorkomen. 3 Dit komt doordat “Ik” uitspraken zich richten op onze eigen gedachten en gevoelens, in plaats van de ander te beschuldigen of te beoordelen. “Jij” uitspraken daarentegen, kunnen al snel als beschuldigend overkomen en je partner in de verdediging drukken. 4
Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen: “Jij onderbreekt me altijd en luistert niet naar wat ik te zeggen heb,” kun je beter zeggen: “Ik merk dat je me vaak onderbreekt als ik praat, waardoor ik het gevoel krijg dat mijn meningen niet gewaardeerd worden.”
Door “Ik” uitspraken te gebruiken, voorkom je niet alleen dat je je partner beschuldigt, maar laat je ook zien dat hun gedrag directe invloed op je heeft.
4. Draai niet om de hete brij heen
Wees specifiek en rechtstreeks bij het geven van constructieve feedback. Uit onderzoek blijkt dat directe communicatiestrategieën op de lange termijn effectiever zijn in het bereiken van gewenste veranderingen in romantische relaties dan indirecte communicatiestrategieën. 5
Hoewel indirecte positieve communicatie op korte termijn effectief kan zijn, is directe communicatie op de lange termijn effectiever. 5 Dit onderstreept het belang van heldere en directe communicatie voor blijvende positieve resultaten in relaties.
Dus in plaats van om de hete brij heen te draaien of subtiel te proberen zijn, uit je mening op een directe manier. Dit maakt het voor je partner makkelijker om te begrijpen wat je probeert te zeggen en dienovereenkomstig te reageren.
Hier is een voorbeeld van een directe maar vriendelijke manier om feedback te geven:
“Ik heb het gevoel dat ik meestal degene ben die de plannen voor ons maakt. Ik zou het fijn vinden als jij ook eens het initiatief zou nemen en vaker plannen voor ons zou bedenken.”
5. Bied oplossingen aan
Constructieve feedback is gericht op verbetering en heeft een ondersteunende insteek. 6 Daarom zijn suggesties voor verbetering welkom, zolang ze op een niet-oordelende en ondersteunende manier worden gegeven.
Bijvoorbeeld, je zou kunnen zeggen: “Als je ervoor openstaat, zou ik je wat tips kunnen geven over hoe je de situatie beter kunt aanpakken.”
Het is echter belangrijk om te onthouden dat jouw partner uiteindelijk degene is die verantwoordelijk is voor zijn/haar eigen gedrag, dus je moet vermijden oplossingen te suggereren op een manier die hen het gevoel geeft dat ze niet in staat zijn om zelf een oplossing te vinden.
Het kan lastig zijn om feedback van anderen te ontvangen. Leer hoe je feedback van je partner kunt accepteren met deze 7 stappen.
6. Benoem de pluspunten
Het is essentieel om ook de positieve kanten van je relatie te belichten. Het waarderen van hoe ver jullie samen zijn gekomen en het opmerken van wat goed gaat, kan voorkomen dat negatieve gevoelens de overhand krijgen.
Laat je partner weten wat je aan hem/haar waardeert - het kan iets kleins zijn, zoals “Ik vind het fantastisch dat we altijd zo lachen als we samen uit zijn”, of iets groots, zoals “Ik waardeer echt hoe je me steunt in het bereiken van mijn doelen.” Dit toont je partner dat je om hem/haar geeft en de dingen die hij/zij voor jou doet, waardeert.
Bovendien kan dit het makkelijker maken om constructieve feedback te geven als jullie beiden een positieve blik op de relatie hebben.
7. Luister naar de reactie van je partner
Constructieve kritiek geven is maar één kant van het verhaal. Het is net zo belangrijk om je partner de tijd te geven om te reageren en hun reactie serieus te nemen.
Aandachtig en open-minded luisteren toont niet alleen respect voor je partner, maar helpt je ook om hun standpunt beter te begrijpen.
Zorg er ook voor dat je je partner bedankt als ze jouw feedback goed ontvangen en bereid zijn om samen te werken aan het verbeteren van de relatie. Dit zal helpen om vertrouwen en emotionele verbondenheid tussen jullie beiden te versterken.
Word een betere luisteraar met deze tips voor het oefenen van actief luisteren.
8. Toon empathie
Onthoud dat hoe terecht je kritiek ook is, het kan je partner toch ongemakkelijk maken. Probeer dus begripvol en gevoelig te zijn voor hun gevoelens.
Wees bewust van de taal en toon die je gebruikt bij het geven van kritiek. Bijvoorbeeld, door zinnen te gebruiken als “Ik begrijp dat dit voor jou lastig kan zijn” in plaats van “Het is niet zo moeilijk, waarom kun je het niet doen?”, toon je empathie en verzacht je de emoties van je partner.
Dit zal een veilige omgeving creëren voor jullie beiden om open en eerlijk te communiceren zonder angst voor kritiek of oordeel.
Leer hier meer over het belang van constructieve kritiek in relaties!
Uiteindelijk draait alles om effectieve communicatie. Verbeter je communicatievaardigheden in je relatie met onze communicatiegids voor koppels!
- Boundaries in Dating: How Healthy Choices Grow Healthy Relationships
- Love in Every Season: Understanding the Four Stages of Every Healthy Relationship
- Love More, Fight Less: Communication Skills Every Couple Needs: A Relationship Workbook for Couples
- Infidelity Recovery Workbook for Couples: Tools and Exercises to Rebuild Your Relationship
- Healthy Me, Healthy Us: Your Relationships Are Only as Strong as You Are
Gottman, J. M., & Krokoff, L. J. (1989). Marital interaction and satisfaction: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57(1), 47–52. https ↩︎
Fong, C. J., Schallert, D. L., Williams, K., Williamson, Z. H., Warner, J. R., Lin, S., & Kim, Y. (2018). When feedback signals failure but offers hope for improvement: A process model of constructive criticism. Thinking Skills and Creativity, 30, 42–53. doi.org ↩︎
Simmons, R. A., Gordon, P. C., & Chambless, D. L. (2005). Pronouns in marital interaction: What do you and I say about marital health?. Psychological science, 16(12), 932-936. doi.org ↩︎
Biesen, J. N., Schooler, D., & Smith, D. A. (2016). What a difference a pronoun makes. Journal of Language and Social Psychology, 35(2), 180–205. doi.org ↩︎
Overall, N. C., Fletcher, G. J. O., Simpson, J. A., & Sibley, C. G. (2009). Regulating partners in intimate relationships: The costs and benefits of different communication strategies. Journal of Personality and Social Psychology, 96(3), 620–639. doi.org ↩︎ ↩︎
Abbott, A., & Lyter, S. (1999). The Use of Constructive Criticism in Field Supervision. The Clinical Supervisor, 17(2), 43–57. doi.org ↩︎
Amy Clark
Amy Clark is een freelance schrijfster die zich toelegt op het onderwerp van relaties, huwelijk en gezinsleven. Al meer dan een decennium deelt ze een gelukkig huwelijksleven met …
Read full bio
